Ντέμης Κωνσταντινίδης, "Μετά την ποίηση"

Μετά την ποίηση

Μετά την ποίηση

τι έμεινε να σε μαγέψει;

Όσα το μέλλον υπόσχεται

τα χρωστάς ήδη με τόκο.

Κι έχεις βάλει υποθήκη

το παρόν.

Αλλά έτσι

όπως σέρνεται ο χρόνος

θα σου το βγάλουν κι αυτό

στο σφυρί.

Ούτε παρόν μετά.

Μόνο παρελθόν.

Όταν υπήρχε ποίηση.

Το σκοτάδι

Τα πυροτεχνήματα για λίγο

φώτισαν τον ουρανό,

αφήνοντας πίσω μακριές ουρές

που έσβηναν μέσα στη νύχτα.

Τι γιόρταζαν άραγε;

Έμεινα να φαντάζομαι τα σχήματα.

Κι ύστερα κόπασαν τα επιφωνήματα

και σκόρπισε ο κόσμος,

ο καθένας τραβώντας

για το δικό του σκοτάδι.

Οι προτομές

Μιλώ στις προτομές του πάρκου.

Έχουν ξεχάσει τίτλους και ιδιότητες.

Τις βασανίζει η ακινησία.

Τις πληγώνει θανάσιμη ακαμψία.

Κι αυτά τ’ αναθεματισμένα πτηνά

που δεν σέβονται τίποτα.

Κι αυτές οι χυμώδεις κοπέλες

που περνούν από μπροστά.

"Πήγαινέ μας μια βόλτα", με παρακαλούν.

"Μόνο ξεκόλλα μας από δω, στο Θεό που πιστεύεις!

Και να σε βρουν, άνθρωπε, χίλια καλά"

Αυτό προσπαθώ να εξηγήσω

τόση ώρα στον αστυφύλακα

που με συνέλαβε.

Ένα φως

Όλα περαστικά.

Κι αυτά τ' άστρα ακόμα

στέλνουν ένα φως

από κάτι που δεν υπάρχει.

Γι’ αυτό,

αν με βλέπεις σκεφτικό,

μη με ρωτάς τι έχω.

Στέλνε μου το φως

των ματιών σου,

ακόμα κι όταν πια

δεν μ’ αγαπάς.

Η χαραμάδα

Μια ελάχιστη χαραμάδα

απ’ όπου στιγμιαία τρυπώνει το φως

σ’ ένα κατασκότεινο δωμάτιο

τόσο μόνο ώστε αφαιρετικά

να συλλαμβάνεις τα σχήματα

κι έπειτα να τα συμπληρώνεις

με τη φαντασία. Αυτό είν’ η ποίηση.

Από τη συλλογή «Μετά την ποίηση» (2023).

Πηγή: Ανοιχτή Βιβλιοθήκη (https://www.openbook.gr/).
Το βιβλίο μπορείτε να διαβάσετε στον σύνδεσμο:
https://www.openbook.gr/meta-tin-poiisi/
Άδεια διανομής: Creative Commons BY-NC
(Αναφορά δημιουργού - Μη εμπορική χρήση).

O Ντέμης Κωνσταντινίδης γεννήθηκε το 1976 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε Αρχαιολογία και Μουσειολογία στο Α.Π.Θ. Έχει εργαστεί ως αρχαιολόγος πεδίου, ως επιμελητής εκθέσεων και παιδαγωγός. Δημοσιεύει στο skorpieslekseis.blogspot.gr, ενώ έχει συνεργαστεί με τα διαδικτυακά λογοτεχνικά περιοδικά Βακχικόν και Χίμαιρα, καθώς και με σημαντικά ιστολόγια και ιστοσελίδες λογοτεχνικού ενδιαφέροντος. Έχει εκδώσει δώδεκα ποιητικές συλλογές.

Βάννα Γ. Πασούλη, "Μέρες του νόστου"

ΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ


Πώς να μιλήσω με τα δένδρα
τη γλώσσα της υπομονής εγώ,
που δεν υπέμεινα μήτε για ένα καλοκαίρι
τον δίκαιο ρυθμό του ουρανού;
Σπαταλημένη μέσα στην αχλή
φλεγόμενου και χαύνου θέρους
εξάτμιζα τον πόθο,
ώσπου της φθινοπωρινής βροχής
το πρώτο δρόσισμα
καινούργια ενυδάτωνε δράματα
κι εφύτρωνε παραμυθητική η ελπίδα
μπροστά στο έλεος της νέας ανθοφορίας.

Άπειρες διαθέσεις άλλαξε ο καιρός,
μεγάλη η σοδειά που άδειασα
μες στις χωματερές των κυκλο-
θυμικών συναλλαγών μου.

Τώρα
στου ήλιου την αναφορά
στοχάζομαι πως πρέπει απ’ την αρχή
να μάθω
τουλάχιστον προπαίδεια της θάλασσας,
για να μη κολυμπάω ανίδεη
στον ρουν των γεγονότων
με διάθεση βεβαίως ενεργητική,
ενίοτε όμως και παθητική
−βοηθούνε τα μελτέμια−
μα πάντοτε ενεστώτος χρόνου
εξακολουθητικού
από την εποχή ακόμη του Ηράκλειτου.

Παίζουν τα βότσαλα στις κοίτες των χειμάρρων
κι ακούω τα βράδια το νεράκι να με λοιδορεί:
ρει, ρει, ρει, ρει, ρει…





ΜΕΡΕΣ TOΥ ΝΟΣΤΟΥ


Στις μέρες των ερώτων
του νόστου ο έρωτας κάποτε
μας αρρώστησε
(παροξυσμός μιας νοσταλγίας πρωτόγνωρης
για την πατρίδα με τις άκοπες, αλώβητες μηλιές).
Όμως δεν ξέραμε τι πα να πει αγάπη
και κάθε δείλι ονειρευόμασταν
κάτω από διάφανο ουρανό με λίγα ξέφτια απελπισίας
νήπιοι και μωροί
παραδομένοι στην ποδιά ευφρόσυνης οδύνης.

Όταν ο χρόνος ράγισε
και σχηματίστηκαν τα πρόσωπά μας
πρισματικά, χωρίς μορφή
ήταν αργά να μάθουμε ζωή
τι πάει να πει.

Περιδινόμενοι μέσα σ’ αυτά που μας ξεκλήρισαν
σκορπίσαμε
σαν τα παιδιά των πεθαμένων πια γονιών
που δεν μπορούν
να μοιραστούνε την κληρονομιά
κι αδίκως χαραμίζουνε το κληροδότημα.

*    *    *

ΑΠΟΥΣΙΑ


Η ώρα νυχτώθηκε ξεχασμένη
στην ηδονή της ρέμβης.
Δένδρα που χαμηλώνουν
τους τελευταίους προβολείς και
καημοί των κορμών που κοιμούνται και
δάκρυ άστοχα χυμένο
στη φτέρνα της Άνοιξης.

Ολοένα παίζει τη σιωπή
ο ουρανός
υπογράφοντας την απουσία σου.

Από την ενότητα «Αλληγορίες της μνήμης»

ΚΑΙΡΙΚΑ


Ο Καιρός πολύς
ο έρωτας λίγος

άνεμος πάνω στα κύτταρα
των εποχών
φυσάει
μιαν ευωχία φυλλοβόλα
που αναρωτιέται για τον κλήρο της
μα πεινασμένο θα σ’ αφήσει τελικά,
γυμνό κλαρί.

Γυμνή φωνή
που απεκδύεται το λόγο της
και πάνω στο σώμα ασεβούν
άλαλα χείλη.

Ντύνεται τότε το βαρύ παλτό
φοράει ενισχυτικά
μη τον στοιχειώσει η παγωνιά
κόκκινη, πηχτή σαν ξεραμένο αίμα.

Τα βράδια ανατριχιάζει χωρίς φως
γυρίζει το πλευρό κι αποκοιμιέται.
Βλαστάρι αγάπης τοκισμένης
κι εξόριστος σαν ποιητής

απέναντι στο φίδι του Καιρού
που όλο διψάει       αναμετριέται.

Από την ενότητα «Θερινό μηνολόγιο»

ΤΕΛΟΣ ΧΡΟΝΟΥ


Άφησε το φτερό να του χαράξει
τα τελευταία σύμβολα επάνω στο χαρτί,
κάτι περίεργα ερπετά που σέρνονταν
έτσι όπως τα ’βλεπαν τα θολωμένα μάτια του
και αινιγματικά μισόλογα
μάταια… ματαιόπονα… η κάτι τέτοιο.

Η αποτραβηγμένη του πνοή
πρόσθεσε βάρος περιττό στο σώμα και
στο χέρι         που υποχώρησε με βία
κι έπεσε άψυχο στο μελανοδοχείο
        χύνοντας το σκοτάδι
        στον κόσμο γύρω του

                   απότομα.

Από την ενότητα «Η ηχώ της λύπης»

Από τη συλλογή «Μέρες του νόστου», εκδ. Ηριδανός, 2008.

Σωτηράκ Καράντζα, "Η Βιβλιοθήκη ή «Το ημερολόγιο ενός αναγνωστικού καταστρώματος»"

Η Βιβλιοθήκη

ή

«Το ημερολόγιο ενός αναγνωστικού καταστρώματος»

(αποσπάσματα)

[…]
Δεν είναι η ιστορία μιας ώρας, άρχισε τη διήγησή του ο Αόρατος Επισκέπτης, ούτε ενός μεγάλου γεγονότος. Δεν είναι ιστορία ταξιδιών στον κόσμο. Το αντίθετο: είναι μια ιστορία που εκτυλίσσεται μέσα σε ένα δωμάτιο. Ναι, ναι... μην εκπλήσσεστε... Είναι η ιστορία μιας βιβλιοθήκης, η οποία σήμερα ανήκει σε μένα. Είναι η ιστορία μιας ιδιωτικής βιβλιοθήκης, ενός καθηγητή της Αλβανικής Γλώσσας και της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας. Είναι η Βιβλιοθήκη του πατέρα μου.
[…]
Κάθομαι μπροστά σε αυτήν τη βιβλιοθήκη σχεδόν κάθε μέρα. Την παρατηρώ, βγάζω ένα βιβλίο από κάποιο ράφι, διαβάζω μερικές σειρές, χαϊδεύω το βιβλίο και το ξαναβάζω πάλι στη θέση του. Έχω την εντύπωση ότι κάθε βιβλίο έχει τη δική του, μια sui generis, μυρωδιά. Κάθε βιβλίο έχει μια ξεχωριστή ιστορία να διηγηθεί, η οποία μπορεί να σε αρπάξει, να σε κάνει να ξεχάσεις πού βρίσκεσαι, να χάσεις την αίσθηση του χρόνου και η φαντασία σου να πάρει φτερά και, με τον Πήγασο της Ελληνικής Μυθολογίας, να πετάς πάνω στα σύννεφα, όπως οι θεοί του Ολύμπου. Μπορεί κάποιο βιβλίο να μοιάζει με τη ζωή σου, λες και γράφτηκε για σένα, μπορεί να σε κάνει να κλάψεις ή να γελάσεις.
[…]
Θα αναρωτιέστε ίσως: οι βιβλιόφιλοι, οι παλαιοβιβλιοπώλες, οι παθιασμένοι αναγνώστες βιβλίων –σε αυτήν την τελευταία κατηγορία κατατάσσω και τον εαυτό μου− ποιον κοινό παρονομαστή έχουν; Είναι τρελοί; είναι Δον Κιχώτες με ευγενική τρέλα; ή είναι κινητές βιβλιοθήκες που εξευγενίζουν και εξημερώνουν με την παρουσία τους την ανθρώπινη κοινωνία; Βεβαίως, είναι αυτό το τελευταίο. Σκοπός τους είναι να μεταδώσουν την αγάπη τους για τα βιβλία, να επικοινωνήσουν τις γνώσεις τους με άλλους αναγνώστες, να κληροδοτήσουν τα βιβλιοφιλικά τους «γονίδια» και να μεταδώσουν «γενετικά» την πληροφορία από τη μια γενιά στην άλλη. Αυτοί είναι οι φύλακες των βιβλίων.
    Ένας τέτοιος είναι και ο δημιουργός της βιβλιοθήκης που συζητάμε, ο πατέρας μου, ο οποίος μου μετέδωσε την αγάπη για τα βιβλία. Αμφιβάλλω όμως εάν θα σταθώ στο δικό του ύψος και εάν θα μπορέσω να κάνω το ίδιο και για άλλους. Αυτός, είναι ένας άνθρωπος παθιασμένος με την κλασική λογοτεχνία και με τα βιβλία. Με υπομονή και θυσίες δημιούργησε αυτή τη βιβλιοθήκη. Πάντα με εξέπληττε η ικανότητά του να επιλέγει βιβλία. Οι υπάλληλοι των βιβλιοπωλείων τον γνώριζαν και του κρατούσαν στην άκρη τις καινούργιες εκδόσεις, οι οποίες για την εποχή που μιλάμε ήταν λίγες, ενώ, αντιστρόφως, η ζήτηση ήταν μεγάλη. Υπήρχε μια σιωπηρή συμφωνία ανάμεσα στον βιβλιοπώλη και στον πατέρα μου. Όμως, δεν ήταν μόνο ο πατέρας μου που είχε πάθος με τα βιβλία. Είχε και πολλούς φίλους που μοιράζονταν το ίδιο πάθος. Κάποιοι από αυτούς έφυγαν πέρα από τον Ατλαντικό.

[…]
Δεν κατάλαβα πώς έφτασαν περασμένα μεσάνυχτα. Άνοιξα τα μάτια σα να ξυπνούσα από όνειρο μαγικό παρατηρώντας ότι το παράθυρο ήταν κάπως ανοιχτό, ενώ ο Αόρατος Επισκέπτης είχε φύγει χωρίς να το καταλάβω. Στο τζάκι η φωτιά είχε πέσει και κομμάτια από κάρβουνο έλαμπαν σα μεγάλα ρουμπίνια στο μισοσκόταδο του δωματίου. 
    Από το μισάνοιχτο παράθυρο έμπαινε καθαρός και κρύος αέρας. Σηκώθηκα και το έκλεισα. Ρίχνοντας μια ματιά έξω, παρατήρησα ότι το χιόνι είχε σταματήσει και τα κρύσταλλά του έλαμπαν από το φως του δρόμου. Το κλαδί της μηλιάς κεντημένο από το χιόνι, κουνιόταν ανάλαφρα σα να αποχαιρετούσε τον Αόρατο Επισκέπτη που έφυγε χωρίς να το καταλάβω όπως ο ήρωας ενός βιβλίου.
[…]
Οι μεταμεσονύχτιες ώρες έχουν τη μαγεία τους και το μυστήριό τους. Ας τις αφήσουμε ήσυχες, γιατί αυτές φέρνουν τα όνειρα. Αφήστε τα βιβλία για τέτοιες ώρες να νανουρίζονται στα ράφια τους και να ονειρεύονται για ανθρώπους που θα τα αγαπάνε, θα τα διαβάζουν και θα τα προσέχουν.
    Τα βιβλία έχουν πολλά να πουν· για τον κόσμο, για τον εαυτό τους και για τον ιδιοκτήτη τους. Θα σου επιστρέψουν στο πολλαπλάσιο την υλική αξία που ξόδεψες για να τα αγοράσεις, μεταστοιχειωμένη όμως τώρα σε αξία γνώσης και πολιτισμού. Αυτήν την ανταλλαγή, κανένα χρηματιστήριο του κόσμου δεν μπορεί να την πραγματοποιήσει.
[…]





Από το βιβλίο «Η Βιβλιοθήκη ή "Το ημερολόγιο ενός αναγνωστικού καταστρώματος"», εκδ. Κουκκίδα, 2023.
Επιμέλεια, πρόλογος: Κωνσταντίνα Χατζηϊωαννίδου.

Σταύρος Μίχας, "Το άπειρο της σιωπής"

Πιο πέρα


Μες στη διάφανη σιωπή
αναπαύεται ο χρόνος

Η σιωπή ανταλλάσσεται με σιωπή

Αν κλείσεις τα μάτια σου
ένας πελώριος ήλιος
σε πλημμυρίζει από μέσα
μουσκεύει τις μέσα όχθες σου

Αν τ’ ανοίξεις
τα νερένια μάτια σου πνίγουν
τον κοιμισμένο κόσμο.

Πιο πέρα απ’ τον εαυτό μας
η σιωπή μας διεκδικεί

Πιο πέρα απ’ τη νύχτα
καθρέφτες του νου παλεύουν.

Προσεύχομαι για τη συντριβή
κάθε μου σκέψης
μια ολοσχερή συντριβή
μέσα στο κενό
μες στη διάφανη σιωπή.

Στολισμένος με αδιαφορία
σε μια αιθέρια ελευθερία
να διαπερνά το αυγινό μου δέρμα

Ανοίγομαι στον εαυτό μου
κι αφουγκράζομαι
το φως στο άυπνο αίμα.





Μέσα στη νύχτα κοιμάται μια φωτιά από πάγο


Η νύχτα ανοίγει τη μεγάλη σιωπή
βλασταίνει ο ύπνος
Η γλώσσα αιμάτινη δεν έχει τι άλλο να πει
γκρεμισμένη γρατζουνάει την πόρτα των ονείρων.

Το σώμα της νύχτας γεμάτο χέρια
ψάχνει το κλειδί να ξεκλειδώσει τον ακίνητο κόσμο.
Ο κήπος του μυαλού ξεμακραίνει
στο παγωμένο φως του φεγγαριού
τα δέντρα
                τα σπίτια
                               τα νερά
                                             κοιμήθηκαν
στους μικρούς κρυστάλλινους ανέμους.

Ο κόσμος είναι από πέτρα
το φεγγάρι ακουμπισμένο σ’ ένα κλαδί από πάγο
ζυγιάζει το μαχαίρι του στα βλέφαρα της σιωπής.

Ένα ποτάμι από διαμάντια λαμπυρίζει μες στα μάτια σου
πετρωμένη ξυπνά στο μέτωπό σου
η ομιλία της νύχτας.

Σε τρώει το φεγγάρι
Η πέτρα φωνάζει
Σε πίνει η νύχτα
Όλοι οι κόσμοι χύνονται στη νύχτα
Η νύχτα μπαίνει σ’ όλα τα πράγματα
Ανάμεσα σε γη και ουρανό
η νύχτα είναι ανοιχτή παλάμη
για να διαβάζεις τη μοίρα των ανθρώπων.

Μέσα στη νύχτα κοιμάται μια φωτιά από πάγο
Η νύχτα τραγουδάει για όλους.





Από τη συλλογή «Το άπειρο της σιωπής», Εκδόσεις Μανδραγόρας, 1998.




Ο Σταύρος Μίχας γεννήθηκε στη Λαμία το 1953. Έζησε στην Αθήνα 25 χρόνια, για να επιστρέψει στη γενέτειρά του το 1989. Εργάστηκε ως διοικητικός υπάλληλος των ΕΛΤΑ. Συγκαταλέγεται στους στενούς συνεργάτες του περιοδικού "Μανδραγόρας" από την ίδρυσή του. Έγραψε κείμενα για το ραδιόφωνο και τις ποιητικές συλλογές, "Έξοδος" (Σμυρνιωτάκης, 1985), "Εσταυρωμένος σκύλος" (συλλογική έκδοση με τον Δημήτρη Κολτσίδα πάνω σε έργα καλλιτεχνών της Art Due Gallery, Λαμιακός Τύπος, 1991), "Το δέντρο" (Μανδραγόρας, 1996), "Χελώνα στο βυθό του κόσμου" (Φθιωτικές εκδόσεις, 1997), "Το άπειρο της σιωπής" (Μανδραγόρας, 1998), "Θηρευτής εκτός ορίων" (Μανδραγόρας, 2000), "Δυτικά ο κήπος" (Μανδραγόρας, 2004) και "Ραβδοσκόπος του κενού" (Μανδραγόρας, 2023). Ποίησή του έχει δημοσιευθεί στα περιοδικά: "Νέο Επίπεδο", "Αυλός", "Εμβόλιμον", "Προσωπείο", "Ελίτροχος", "Παρέμβαση" κ.ά., και έχει περιληφθεί στις ανθολογίες "Σύγχρονη ελληνική ποίηση/ Ποιητικά τετράδια φθινοπώρου" (Μανδραγόρας, 2000), και "Ποιητές για ποιητές-χειραψία πάνω απ’ την άβυσσο" (Καστανιώτης, 2002).

Γιάννης Στρούμπας, "Περίμετρος"

ΜΥΡΜΗΓΚΟΦΩΛΙΑ


Τι κρύβει μέσα της
μια μυρμηγκοφωλιά;
Τι ζει και πώς
στο πολυδαίδαλο σκοτάδι;

Μικρός,
ανασκαφέας σάρωνα
με τη χούφτα το ανάχωμα
κι έμπηγα το κλαδί
ν’ ανοίξω λεωφόρο.
Τζίφος.
Απλή μετάθεση του σκότους
για κάποια εκατοστά.

Τώρα πια ξέρω
Υπάρχει κι άλλος τρόπος.


 


ΕΙΝΑΙ ΣΚΗΝΗ

        ...πως είναι οι γραμμές Αχέροντας
        πως ο συρμός δεν είναι παρά η λέμβος
        πως τα εισιτήρια υποκαθιστούν τα κέρματα
                στο στόμα των νεκρών
        κι ακόμα ότι οδηγός
                είν’ ο ψυχοπομπός…
 
     Τασούλα Καραγεωργίου, «Οι παρομοιώσεις»
                    Από την ποιητική συλλογή Το μετρό


Οι αποβάθρες τούτες δω
δεν στέκουν σε λιμάνι
Μήτε Αχέροντας κυλά
Μήτε βαρκάρης λάμνει
Μήτε απαιτείται οβολός
Μήτε είναι τα βαγόνια
βάρκες στον Άδη που οδηγούν
στη λήθη που απολήγουν
κι αλέ ρετούρ στην πρύμνη τους
διόλου δεν σηκώνουν.

Οι αποβάθρες τούτες δω
δεν είναι αποβάθρες.
Είναι σκηνή θεατρική
μ’ υπόγειες παραστάσεις.
Μονόπρακτα αλλεπάλληλα
στα βάθη ανεβαίνουν
πιστή αναπαράσταση
ηρώων που κατεβαίνουν.
Κομπάρσοι είναι οι ήρωες
Κομπάρσοι μα δαιμόνιοι
Ηθοποιοί δεινότατοι
Υποκριτές δαιμόνοι.

Υποκριτές δαιμόνοι.
Θεατρίνοι ανεξάντλητοι.

Οι αποβάθρες τούτες δω
δεν είναι αποβάθρες.
Είναι σκηνή θεατρική.
Μ’ αυλαία που δεν πέφτει.





ΥΠΟΓΕΙΑ ΔΙΑΦΥΓΗ
 
 
Ακινητοποιείσαι υπεργείως.
Στο μποτιλιάρισμα δεν πέφτει
ούτε μποτίλια διάσωσης.
Ναυαγός στη στεριά
επιπλέεις μόνο αν βουλιάξεις.
Στο φως τα πάντα ακινητούν.
Στον πάτο οι δίοδοι ανοιχτές.
 
Υπογείως διαφεύγεις.
 
Το σκότος ταξιδεύει
με ταχύτητα φωτός.
 
 

Από την ενότητα

προς αποβάθρες

 
 
 
 
 
ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΣΥΜΠΑΝ


Της σήραγγας
η μαύρη τρύπα με ρουφά.
Μεταφορά ενέργειας.
Δεν ξέρω αν θα λιώσω
ή αν εξέλθω ζωντανός
σε σύμπαντα παράλληλα.

Ξανά στο φως.
Ξανά
στο ίδιο άγχος της πηχτής,
απόκοσμης ροής,
ξένης ροής
παράλληλων σωμάτων.

Είναι σαφές. Υπάρχουν
κι άλλα σύμπαντα.
Επακριβώς παράλληλα.





Ο ΑΠΟΛΩΛΟΣ ΠΟΙΜΗΝ


Αγαθά απολωλότα αμνοερίφια
αρπαζόμαστε από μια χειρολαβή
κι αφηνόμαστε σε υπόγεια ροή
να μας βγάλει όπου ορίσει η συνήθεια.

Ο καλός μας ο ποιμήν ο στοργικός
σαλαγάει τη μαζική μας αμνησία
διευθετώντας μας την πάνδημη κηδεία
απ’ το κέντρο του ελέγχου στανικώς.

Στου μαντριού μας τους ανήλιαγους φεγγίτες
λυσσασμένοι σκύλοι αλυχτούν μ’ αυτόματα
τσιμεντάροντας τα υπόγεια τα χώματα
μη στο φως και δραπετεύσουν οι ερημίτες.

Κι όπως βόσκουμε στο τούνελ απλανώς
μια υποψία γκρίζα μάς πετάει στη σέντρα
πως ελέγχεται το κέντρο από κέντρα
κι ο ποιμήν μας πως διάγει απολωλώς.

Μπα! Δεν θα ’ναι απολωλός ο εσθλός ποιμήν
στη στοά εφησυχάσουμε χαμένοι
την απώλεια προσπερνώντας νυχτωμένοι
της ψυχής μας μ’ ένα άψυχο αμήν.

Από την ενότητα

προς καταβόθρες

Από τη συλλογή «Περίμετρος», εκδ. Σμίλη, 2023.




Ο Γιάννης Στρούμπας γεννήθηκε το 1973. Κατάγεται από την Κομοτηνή, όπου και διαμένει. Είναι φιλόλογος και διδάσκει στη μέση εκπαίδευση. Τακτικός συνεργάτης των έντυπων λογοτεχνικών περιοδικών Τα Ποιητικά και Θευθ, καθώς και του ηλεκτρονικού Ο Αναγνώστης. Συνεργασίες του έχουν επίσης φιλοξενηθεί στα λογοτεχνικά περιοδικά Απόπλους, (δε)κατα, Διαπολιτισμός, Διάστιχο, Δίοδος 66100, Εξιτήριον, Θέματα Λογοτεχνίας, Κ, Καρυοθραύστης, Κουκούτσι, Μανδραγόρας, Νέα Ευθύνη, Πλανόδιον, Πόρφυρας, Φρέαρ, Φτερά Χήνας, Χάρτης, Bibliothèque, Culture Book, Poeticanet, Poetix και αλλού. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές, δύο τόμους δοκιμίων, δύο ανθολογίες, μία μελέτη, ενώ έχει συμμετάσχει και σε συλλογικά έργα. Η Περίμετρος είναι η τέταρτη ποιητική του συλλογή και το ένατο προσωπικό του βιβλίο.

Κώστας Κουτρουμπάκης, "Καλή λευτεριά"

Καλή λευτεριά


νύχτα
το κλάμα στον θάλαμο νεογνών
το τίναγμα της μάνας

ο συριγμός της οβίδας

χρήμα γκαστρωμένο
πόσο σκοτάδι
ακόμη θα γεννήσεις



                    Κώστας Κουτρουμπάκης

Ο Κώστας Ι. Κουτρουμπάκης γεννήθηκε το 1969. Ζει στη Θεσσαλονίκη. Είναι φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση, συγγραφέας και μουσικός. Από τις εκδόσεις Ενύπνιο κυκλοφορούν τα βιβλία του Ο Μαραγκός (2018) και Οι Κάποιοι (2021). Το 2019 αναρτήθηκαν σε διαδικτυακή πλατφόρμα τα Γεφύρια του, πρότζεκτ με οργανικές συνθέσεις και μουσικές πλαισιώσεις ποιητικών κειμένων. Από τις εκδόσεις Ενύπνιο κυκλοφορεί επίσης και η τελευταία του δουλειά, η Vox (2023), μουσικό αναλόγιο ποιητριών της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για αναγνώσεις ποιημάτων, για κάθε ένα από τα οποία έχει γραφεί –ως ανταπόκριση– ένα πρωτότυπο μουσικό κομμάτι, μια μορφή μουσικοποιητικής στιχομυθίας.

Πρώτη δημοσίευση

Στην εικόνα:

Stanley Arthur Devon (1907-1995): «Royal Air Force Bomber Command, 1942-1945».

A 12,000-lb MC deep-penetration bomb (Bomber Command executive codeword 'Tallboy').

Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.

Μαρία Σκουρολιάκου, "ΜικροΓραφές"

Μες στων γκρεμνών την άκτιστη ηχώ
γράφουν συνθέσεις τα πουλιά
κι ακοίμητα νερά
λέξεις μιλούν αρχέγονες.

Από την ενότητα «Τέθριππα»

                       *   *   *



Κάθε Γενάρη άνεμος μέλλοντος φυσά
κι όλο ένα «θα» βεγγαλικό εκρήγνυται
σε χίλια άστρα μυστικά
που ζωγραφίζουν ένα καλεντάρι.

Από την ενότητα «Ιερή Γεωγραφία»

                       *   *   *



Δεν θα σε συγχωρήσω
ότι να κάμεις μπόρεσες
τον ποταμό μου λίμνη.

Από την ενότητα «Ανθρώπων Μέτρα»

                       *   *   *



Στον δικό σου λαβύρινθο
μην κάμεις το λάθος
και δώσεις ποτέ σε άλλον τον μίτο.

Από την ενότητα «Λάμπα Θυέλλης»

                       *   *   *



Όταν τα χέρια λησμονούν τις αγκαλιές
είναι οι άγγελοι που ’χασαν τα φτερά τους.

Από την ενότητα «Το Πυρ το Εσώτερον»

                       *   *   *



V
Οι μέρες, λέξεις σ’ άγριες δημοσιές.
Ανθρώπινοι συρμοί κορμιά ληγμένα
και οι πεινασμένοι να τρυγούν
αμέτρητους λωτούς.

Από την ενότητα «Επι-Πτώσεις»

                       *   *   *



Να ’ρχεσαι πλάι μου
μ’ όλες τις λέξεις αναμμένες.
Ποιήματα να γράφω
στις σελίδες του κορμιού σου.

Από την ενότητα «Ερωτινό Συντακτικό»

                       *   *   *



Ρυτίδες δεκαπεντασύλλαβες.
Πλούσιες διαθήκες μάτια
κι αγάπη Εκατονταπυλιανή το βιός τους.


                       *   *   *


Κοντά στις εκβολές
θεριεύει ο ποταμός.
Εκεί που νιώθει πως τελεύει.

Από την ενότητα «Προς Δυσμάς»

 

Από τη συλλογή «ΜικροΓραφές», εκδ. Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Πάτση, 2024.

Η Μαρία Σκουρολιάκου γεννήθηκε στην Τιθορέα Φθιώτιδας.

   Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα, απ’ όπου συνταξιοδοτήθηκε ως Διευθύντρια. Σπουδάστρια του Ανοικτού Πανεπιστημίου στον Ελληνικό Πολιτισμό. Παρακολούθησε πρόγραμμα Δημιουργικής γραφής του Πανεπιστημίου της Αθήνας.

   Είναι μέλος του Κύκλου Ποιητών, της UNESCO Τεχνών, Λόγου & Επιστημών Ελλάδος, της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Ποιήματά της, άρθρα και δοκίμια έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά έντυπα και διαδικτυακά και στην Μεγάλη Λογοτεχνική Εγκυκλοπαίδεια ΧΑΡΗ ΠΑΤΣΗ. Έχει συμμετάσχει σε συλλογικές εκδόσεις και ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και ιταλικά.

    Το ποιητικό της έργο έχει κριθεί από εξαιρετικούς κριτικούς.

    Έχει βραβευτεί με το βραβείο «Μάρκου Αυγέρη» της Ε.Ε.Λ το 2017, για την ποιητική της συλλογή «Χρώμα Αύριο». Έχει λάβει το Α΄ Πανελλήνιο βραβείο της Π.Ε.Λ. για το ποίημα «Μάνα», καθώς και άλλα πανελλήνια Βραβεία.

Ποιητικό έργο:

«Αντίδωρο καρδιάς», Αυτοέκδοση, εκδ. Λαμιακός Τύπος, 1999, 2005, 2011.

«Δακτυλικά αποτυπώματα», εκδ. Γαβριηλίδης, 2005.

«Ακάθιστος λόγος», Αυτοέκδοση, εκδ. Λαμιακός Τύπος, 2008, Β΄ εκδ. Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Πάτση, 2020.

«Χρώμα Αύριο», Αυτοέκδοση, Λαμιακός Τύπος, 2015, Β΄ έκδ. 2022.

«Χρώματα του Αναστάση», εκδ. Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Πάτση, 2020.

«Σώμα του Χρόνου», εκδ. Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Πάτση, 2021.

«ΜικροΓραφές», εκδ. Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Πάτση, 2024.

Παραμύθι:

«Το αστεράκι του Μάριου», εκδ. Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Πάτση, 2020.

Ομάρ Καγιάμ, "Ρουμπαγιάτ"

Τη μέρα την αυριανή αφού κανένας δεν σού τάζει,

εσύ με τη βαριά καρδιά γλέντα λοιπόν στη φεγγαράδα

και πίνε αχόρταγα καλό κρασί. Μπορεί ένα μεσονύχτι

να ψάχνει το φεγγάρι να μάς βρει, και να ’μαστε φευγάτοι.

҉

Να μην αφήνεις σύννεφο κακοκεφιάς να σε τυλίγει,

κι ας μη χαθούν οι μέρες σου σ’ αναίτιας λύπης την ομίχλη.

Μην απαρνιέσαι το λιβάδι, το φιλί, το ερωτικό τραγούδι,

μέχρι που ο πηλός τής γης να ζυμωθεί με τον πηλό σου.

҉

Εσύ, που ακόμα κι άγρια ρόδα ζήλεψαν τα μάγουλά σου,

που βγήκε η όψη σου η χυτή από καλούπι πορσελάνης,

τις πλάνες σου έριξες ματιές στον βασιλιά τής Βαβυλώνας,

κι έχασε πύργους, άλογα, τρελούς, και τη βασίλισσά του.

҉

Αυτός ο θόλος τ’ ουρανού, που μάς σκεπάζει σαστισμένους,

είναι σαν θέατρο σκιών που μαγικό στριφογυρίζει.

Λυχνάρι του ο ήλιος, και πλατύ λευκό πανί του ο κόσμος,

και πίσω αμέτρητες φιγούρες σκοτεινές που παραδέρνουν.

҉

Τινάχτηκα σαν το γεράκι απ’ τα μυστήρια του κόσμου

κι όλο πιο ψηλά να φτάσω έβαλα τα δυνατά μου.

Μα εκεί κανείς σοφός δεν ήταν που να ξέρει την αλήθεια,

και να ’μαι πίσω, να περνώ την ίδια πύλη απ’ όπου βγήκα.

҉

Τη ρίζα τής απαντοχής το ριζικό μου όταν κόψει,

κι αν έχω σκορπιστεί στους τέσσερις ανέμους, τον πηλό μου

μαζέψτε, φίλοι μου καλοί, και φτιάξτε μια κρασοκανάτα.

Ίσως, γεμάτος με κρασί, για μια στιγμή να ξαναζήσω.

҉

Εκείνος ο Καγιάμ, που έραβε τις τέντες τής Σοφίας,

έπεσε ξαφνικά και κάηκε σ’ ένα καμίνι θλίψης.

Έκοψε τής ζωής του το σκοινί τής μοίρας το δρεπάνι,

κι ο μεταπράτης των ψυχών τον πούλησε φτηνά· για ένα τραγούδι.

Απόδοση: Αργύρης Ευστρατιάδης

Από το βιβλίο «Ομάρ Καγιάμ, Ρουμπαγιάτ», εκδ. Πατάκη, 2015.
Απόδοση: Αργύρης Ευστρατιάδης.



Ο Ομάρ Καγιάμ (1048-1131) ήταν διάσημος μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος τής εποχής του. Δεν υπάρχει όμως ίχνος αδιάσειστης πληροφορίας ότι ήταν και ποιητής. Μαρτυρίες γραμμένες περίπου 150 χρόνια μετά το θάνατό του αναφέρουν ότι ίσως έγραψε μερικά ρουμπαγιάτ (τετράστιχα), ενώ μεταγενέστερα χειρόγραφά του αποδίδουν συνολικά ως και 2.000 ποιήματα (!).
Είναι, λοιπόν, φανερό ότι τα περισσότερα απ’ αυτά τα τετράστιχα, ίσως και όλα, είναι ψευδεπίγραφα. Έτσι, το όνομα "Καγιάμ" θα πρέπει να θεωρείται ότι εκπροσωπεί ανώνυμους ποιητές μιας "καγιαμικής" σχολής. Όμως, ανεξάρτητα από το ποιος κρύβεται πίσω από κάθε τετράστιχο, το σημαντικό γεγονός είναι ότι μια προσεκτική τους επιλογή, όπως αυτή που επιχειρείται σ’ αυτό εδώ το βιβλίο, μπορεί να αναδείξει ένα (συλλογικό) έργο υψηλής ποιητικής αξίας.
 
Τα Ρουμπαγιάτ του Καγιάμ έγιναν γνωστά στη Δύση από την ακραία παράφραση του Edward FitzGerald (Λονδίνο, 1859), που είχε προοδευτικά πολύ μεγάλη απήχηση στο κοινό. Για μια πιστή όμως μεταγραφή, η ελληνική απόδοση που παρουσιάζεται εδώ έχει βασιστεί σε κατά λέξη μεταφράσεις από τα περσικά, που έγιναν κατά καιρούς από διαθέσιμα χειρόγραφα (πέντε αγγλικές, δύο γαλλικές και μία ισπανική).
 
Πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι η καγιαμική ποίηση είναι μυστικιστική. Μια άλλη όμως άποψη, που εξηγεί πολύ πιο πειστικά την γοητεία που ασκούν τα Ρουμπαγιάτ στο πλατύ κοινό, υποστηρίζει ότι ο φαινομενικά ανακρεόντειος ηδονισμός του Καγιάμ δεν είναι αλληγορικός, αλλά εκφράζει έναν βαθύ σκεπτικισμό και μια απέραντη θλίψη για την "ανθρώπινη κατάσταση": ο Χάρος μάς παραμονεύει, κι όταν φύγουμε δεν θα γυρίσουμε· αυτή εδώ η ζωή, είναι ο Παράδεισος. Άδραξε λοιπόν τη μέρα, γιατί αυτή είναι η μόνη παρηγοριά για μια ύπαρξη δίχως νόημα: πιες το κρασί σου, βρες χαρά με την παρέα σου, και κάνε έρωτα.
 
Η απόδοση φιλοδοξεί να ακούγονται οι στίχοι του Καγιάμ ως στρωτά ελληνικά, όταν διαβάζονται φωναχτά. Ακόμα, έχει γίνει προσπάθεια να διατηρηθεί ακέραιο το λεπτό χιούμορ και ο σαρκασμός τού ποιητή, η συγκινητική του απλότητα, το παιχνίδι των υπαινιγμών του, οι εκπλήξεις τής εικονογραφίας που απλόχερα προσφέρει, ο ρεαλισμός των στίχων, η γήινη ευαισθησία του, και ο βαθύς ίσκιος τής μελαγχολίας του. Χωρίς αμφιβολία, η ποίηση του Καγιάμ είναι διαχρονική, κι έχει απόλυτη σχέση με το σήμερα και με μάς.

Από την έκδοση

Παρέμβαση, Περιοδικό Λόγου και Τέχνης, τεύχος 217-218

Παρέμβαση

Περιοδικό Λόγου και Τέχνης

τεύχος 217-218

 

Περιεχόμενα

 
 
    1.   Χλόη Κουτσούμπελη, 2 ποιήματα
    3.   B. Π. Κ., ενδόδημα και αποικιακά
  10.   Γιώργος Κεντρωτής, μετάφραση
  12.   Αντώνης Κάλφας, Αυτό που έρχεται ξεκίνησε από μακριά
  14.   Συνέντευξη Ηλίας Κεφάλας
  19.   Σίμος & Λένα Οφλίδη, Το παράπονο του Ινδού
  25.   Κώστας Θ. Ριζάκης, τ’ άφεγγα ντόρτια
  26.   Αρετή Γκανίδου, 3 ποιήματα
  28.   Σουλτάνα Βουδούρη, 2 ποιήματα
  29.   Μαρία Πολίτου, Χαϊκού
  30.   Σπύρος Κουταβάς, 3 ποιήματα
  31.   Χρήστος Β. Μασσαλάς, Το οικογενειακό περιβάλλον στον χρόνο…
  33.   Τάσος Ελ. Πτωχός, Τύψεις και ενοχές
  34.   Β. Π. Καραγιάννης, Το μόνον της ζωής μου «ρουσφέτιον»
  36.   Διπλή συνέντευξη: Σταύρος Σταμπόγλης – Κώστας Θ. Ριζάκης
  43.   Θανάσης Κουτλής, 1 ποίημα, μετάφραση
  46.   Βασίλης Mαρκόπουλος, Kακοτυχία
  52.   Νώντας Κωνσταντακόπουλος, Το σκοτεινό βαγόνι
  53.   Νίκη Μουντράκη, Κυριακής εγκώμιον
  55.   Σωτήρης Σαράκης, 2 ποιήματα
  56.   Φωτεινή Βασιλοπούλου, Το γαλλικό ντοκιμαντέρ
  58.   Μάκης Καραγιάννης, Τέχνη με ταπεινά υλικά
  60.   Συμεών Γρ. Σταμπουλού, πεζό
  62.   Αντώνης Ν. Παπαβασιλείου, Οδός Γλάδστωνος
  64.   Θέμης Κωτούλας, Το αίνιγμα του χρόνου
  69.   Δέσποινα-Μαρία Ράμμου, Έπεα πτερόεντα
  70.   Αθηνά Παπαδοπούλου, Ξηροί καρποί ποτά
  72.   Δημήτρης Παπακωνσταντίνου, 4 ποιήματα
  73.   Βασίλης Κλείτσας, 2 ποιήματα
  74.   Kωνσταντίνος Κομιανός, 5 ποιήματα
  75.   Βασιλική Στεργίου, Ο γενναίος τσαλαπετεινός
  80.   O κόσμος της λογοτεχνίας με μια ματιά
  83.   Νέες κυκλοφορίες των Εκδόσεων Παρέμβαση
  87.   Δράσεις πολιτισμού της Παρέμβασης
  94.   Φιλιώ Μπτούρη για Μαρία-Δέσποινα Ράμμου
  97.   Δ. Χριστοπούλου για Δ. Αναπολιτάνο
101.   Στράτος Ηλιαδέλης για Β. Π. Καραγιάννη
102.   Αναστάσιος-Μάριος Μιχαηλίδης για Γιώργο Δρίτσα
103.   Γιώργος Δελιόπουλος για Ολυμπία Τσικαρδάνη
105.   Δημήτρης Κονιδάρης για Κατερίνα Κουρή
107.   Αγαθοκλής Αζέλης για Θωμά Ψύρρα
111.   Οδός βιβλίων
112.   Πάροδος περιοδικών

Έργο εξώφυλλου: Κώστας Ντιός
Σχεδίαση: Βασιλική Τσιάρτα



Παρέμβαση
Περιοδικό Λόγου και Τέχνης
Πρώτο έτος κυκλοφορίας 1984
Νυν Έτος 40ο

Εκδότες: Β. Π. Καραγιάννης, Δήμητρα Καραγιάννη
Διευθυντής: Β. Π. Καραγιάννης
Υπεύθυνη δράσεων: Δήμητρα Καραγιάννη

Διεύθυνση: Χ. Μούκα 1, 50131, Κοζάνη
Tηλ. επικοινωνίας: 2461034691 | 6934812044

Συνεργασίες, αλληλογραφία:
paremvasi@yahoo.gr
paremvasiculture@yahoo.com


Στο διαδίκτυο:
https://paremvasiculture.gr/
https://paremvasiculture.wordpress.com/
https://paremvasibooks.gr/
http://iparemvasi.blogspot.com/



Η Παρέμβαση είναι ένα λογοτεχνικό περιοδικό που κυκλοφορεί αδιάκοπα από το 1984. Όλα αυτά τα χρόνια είναι σταθερός πρεσβευτής της λογοτεχνίας και του πολιτισμού. Είναι ένα από τα μακροβιότερα λογοτεχνικά περιοδικά της χώρας. Κυκλοφορεί 4 φορές το χρόνο και μετράει 218 τεύχη. Στο περιοδικό δημοσιεύουν διακεκριμένοι λογοτέχνες και άνθρωποι των γραμμάτων από όλη τη χώρα. Φιλοξενεί άρθρα, ποιήματα, διηγήματα, συνεντεύξεις, κείμενα, σχόλια, δοκίμια και κριτικές, που διανθίζονται από φωτογραφίες και εικαστικά έργα. Η Παρέμβαση έχει πραγματοποιήσει αφιερώματα σε κορυφαίους Έλληνες λογοτέχνες (Παπαδιαμάντη, Σολωμό, Χριστιανόπουλο, Κακναβάτο, Μαρωνίτη, Αναγνωστάκη, Κρυστάλλη, Σεφέρη Ελύτη, Καζαντζάκη, Σαχτούρη), αλλά και στην Κυπριακή ποίηση, την ποίηση της Θεσσαλονίκης, την Βαλκανική ποίηση, την γυναικεία ποίηση κ.α. Το 2013 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για την προσφορά της στην Νεοελληνική Λογοτεχνία.
   Η Παρέμβαση, ως πολιτιστικός φορέας, έχει πραγματοποιήσει εκατοντάδες εκδηλώσεις λογοτεχνικού, πνευματικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο. Συνέδρια, ημερίδες, παρουσιάσεις βιβλίων, ποιητικές βραδιές, αφιερώματα, εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, μουσικές εκδηλώσεις. Αναπτύσσει διαχρονικά μία πλούσια δραστηριότητα, εκπέμποντας σήμα εθνικής εμβέλειας στα λογοτεχνικά και πολιτιστικά πράγματα. Η Παρέμβαση κατά τα έτη 2016-2022 πραγματοποίησε έξι Πανελλαδικά Συμπόσια Λογοτεχνίας και συμμετείχαν σε αυτά εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων και του πολιτισμού από όλη τη χώρα. Κάθε Συμπόσιο λογοτεχνίας είχε ως τιμώμενο πρόσωπο μια κορυφαία προσωπικότητα των ελληνικών γραμμάτων: Θανάσης Βαλτινός, Βασίλης Βασιλικός, Τίτος Πατρίκιος, Ρέα Γαλανάκη, Παντελής Μπουκάλας. Η Παρέμβαση στηρίζει σταθερά την λογοτεχνική παραγωγή και την πνευματική ζωή του τόπου και της χώρας και συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός πολιτιστικού τοπίου, το οποίο περιγράφει το χθες και σηματοδοτεί το αύριο.

Πηγή: https://paremvasiculture.gr/